شیخ ابو نصر السراج الطوسی
(متوفی ۳۷۸ هجری قمری)
منابع و مآخذ
اُنس محبّان به مشاهده محبوب است،
و اُنس محبوبان به بندگی محبوب.
قطع است از غیر آن، و اعراض قلب از همه چیز الا آن
گفت: تصوّف خُلق است.
آن کس که خوی زیادتی دارد بر تو،
در تصوّف بر تو زیادی دارد.
دل دوستان شاد شود نزدیک سماع،
و دل تایبان بترسد، و دل مشتاقان افروخته گردد.
سماع واردی است بحق که برانگیزاند دل را سوی حق،
هر که بهرِ نفس سماع کند، زندیق گردد.
خلل از این است که خدا را به نظر محبت نمی نگرند،
به نظر علم می نگرند، و به نظر معرفت، و نظر فلسفه!
و (اما) نظر محبت کار دیگر است.
آن کس که هزار عالَم از رنگ نِگاشت
رنگ منو تو کجا بَرَد، ای ناداشت؟
این رنگ همه هوس بوَد، یا پنداشت
او بی رنگ است، رنگ او باید داشت
چشم آلوده نَظر از رُخِ جانان دور است
بَر رُخِ او نَظَر از آینهٔ پَاک اَنداز
غُسل دَر اَشک زَدم کِه اَهل حقیقت گویَند
پاک شو اوَّل و پَس دیده بَر آن پاک اَنداز
بیدار کردن است از خواب،
و جنبانیدن است از آرام
آن است که جز حق درو نگنجد
در غلبۀ اُنس از خود رها شدن و از خود جدا گشتن است
دیدن چیزی است چنان که آن چیز است
آتشی است افروخته میانِ سنگِ اختیار و آهن نیاز
دیدار دل است با حق