سلطان طریقت و برهان حقیقت
ابو محمد سهل بن عبدالله التستری (شوشتری)
Abu Muhammad Sahl bin Abdullah Tustari
(۲۰۳ – ۲۸۳ ه.ق. / ۸۱۸ – ۸۹۶ م.)
(قدس الله سرّه)
گفته است:
العلم یثبت بالمعرفة، والعقل یثبت بالعلم، وأما المعرفة فإنها تثبت بذاتها. معناه: أن الله تعالی إذا عرَّف عبداً نفسه فعرف الله تعالی بتعرُّفه إلیه، أحدث له ذلک علمًا، فأدرک العلم بالمعرفة وقام العقل فیه بالعلم الذی أحدثه فیه.
علم به معرفت ثابت گردد و عقل به علم ثابت گردد و باز معرفت به ذات خویش ثابت گردد. یعنی… چون حق تعالی شناخته گرداند خود را به بنده ای تا بشناسد این بنده مر خداوند را به شناسا گردانیدن خود به وی، آن معرفت او را علم نو بدهد تا علم را به معرفت اندر یابد و عقل که اندر وی قایم شود بدان علم شود که اندر وی حادث گردد
Knowledge is established by gnosis, and the intellect is established by knowledge, but as for gnosis, it is established by its own essence, This means, that when God causes a man to have gnosis of Himself, so that he knows God through His Self-revelation to him, He then originates in him a knowledge: that man therefore attains knowledge through gnosis, and intellect works in him upon the knowledge which God originated in him
ابوبکر محمد کلاباذی، کتاب التعرف، ص: ۶۶