نورالدین عبدالرحمان جامی

خاتم الشعرا
نورالدین عبدالرحمان جامی
Nur ud Din Abdul Rahman Jami
(۸۱۷ – ۸۹۸ ه.ق. / ۱۴۱۱ – ۱۴۹۲ م.)
^{(قدس الله سرّه)}

گفته است:

جمیل علی الاطلاق حضرت ذوالجلال و الافضال است. هر جمال و کمال که در جمع مراتب ظاهر است، پرتو جمال و کمال اوست، آنجا تافته و ارباب مراتب بدان سمت جمال و کمال صفت یافته. هر که را دانایی دانی، اثر دانایی اوست، و هر کجا بینایی بینی، ثمرۀ بینایی او. و بالجمله همۀ صفاتِ اوست از اوج کلّیّت و اطلاق تنزل فرموده و در حضیض جزویّت و تقیید تجلّی نموده، تا تو از جزو به کلّ راه بری، از تقیید به اِطلاق روی آوری. نه آنکه جزو را کلّ ممتاز دانی و به مقیّد از مطلق بازمانی.

رفتم به تماشای گل، آن شمع طراز
چون دید میان گلشنم، گفت به ناز
من اصلم و گلهای جهان فرع منند
از اصل چرا به فرع می مانی باز؟

از لطف قد و صباحتِ خَدّ چه کنی
وز سلسلۀ زلف مجعّد چه کنی
از هر طرفی جمال مطلق تابان
ای بی خبر از حسن مقیّد چه کنی

عبدالرحمان جامی، لوایح، لایحۀ پنجم