خاتم الشعرا
نورالدین عبدالرحمان جامی
Nur ud Din Abdul Rahman Jami
(۸۱۷ – ۸۹۸ ﻫ.ق. / ۱۴۱۱ – ۱۴۹۲ م.)
(قدس الله سرّه)
گفته است:
توحید، یگانه گردانیدن دل است. یعنی تخلیص و تجرید او از تعلّق به ماسوای حقّ (سبحانه)، هم از روی طلب و ارادت، و هم از جهت علم و معرفت. یعنی طلب و ارادت او از همۀ مطلوبات و مرادات منقطع گردد، و همۀ معلومات و معقولات از نظر بصیرت او مرتفع شود. از همه روی توجّه بگرداند و به غیر حقّ (سبحانه) آگاهی و شعورش نماند.
توحید به عرف صوفی ای صاحب سیر
تخلیص دل از توجّه اوست به غیر
رمزی زنهایات مقامات طیور
گفتم به تو گر فهم کنی منطق الطیر
عبدالرحمان جامی، لوایح، لایحۀ دهم